زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

سالم بن ابی حفصة عجلی





ابویونس سالم بن ابی‌حفصه عجلی کوفی تمار (م ۱۳۷ هـ)، از اصحاب و راویان امام سجاد، امام باقر و امام صادق (علیهم‌السّلام) و از محدثان ضعیف شیعه در قرن دوم هجری قمری بود که مورد تکذیب، تکفیر و لعنت امام صادق (علیه‌السّلام) قرار گرفته است.


۱ - معرفی اجمالی



ابویونس سالم بن ابی‌حفصه (زیاد) عجلی کوفی تمار، مولی بنی عجل، کنیه‌اش اباالحسین و ابایونس، اسم ابی‌حفصه زیاد است. سالم از اصحاب امام سجاد، امام باقر و امام صادق (علیهم‌السّلام) بود و از آن سه بزرگوار و همچنین از افرادی چون ابوحازم اشجعی و شعبی روایت نقل می‌کرد و افرادی چون سفیان و محمد بن فضیل از او روایت نقل می‌کردند.
برخی وی را زیدی بتری (کسانی که به ولایت علی (علیه‌السّلام) و امامت ابوبکر و عمر اعتقاد دارند و به عثمان، طلحه و زبیر بغض می‌ورزند)، و عده‌ای او را از غالیان شیعه دانسته‌اند که تکذیب امام باقر (علیه‌السّلام) نمود و از این جهت مورد لعن و نفرین امام صادق (علیه‌السّلام) قرار گرفت.

۲ - دیدگاه رجالیون



صاحب الوجیزه سالم بن ابی‌حفصه را ضعیف دانسته است؛
[۱۳] تبریزی، علی، بهجة الآمال، ج۴، ص۳۰۴.
و علامه مامقانی (رحمة‌الله‌علیه) نیز او را جزو متّهمان به کذب قرار داده است.
[۱۵] مامقانی، عبدالله، تلخیص مقباس الهدایة، ص۲۶۸.
صاحب بهجة الآمال نقل کرده که مورد تکذیب و تکفیر و لعنت امام صادق (علیه‌السّلام) واقع شده،
[۱۶] مامقانی، عبدالله، تلخیص مقباس الهدایة، ص۲۶۸.
چراکه به امام باقر (علیه‌السّلام) دروغ بسته است.
[۱۷] تبریزی، علی، بهجة الآمال، ج۴، ص۳۰۴.
برخی او را شیعه‌ای غلوکننده دانسته‌اند،
[۱۸] تبریزی، علی، بهجة الآمال، ج۴، ص۳۰۴.
ولی این مطلب با روایاتی که در مورد عقاید او نقل شده، سازش ندارد.
[۱۹] تبریزی، علی، بهجة الآمال ج۴، ص۳۰۶- ۳۰۷.


۳ - تاریخ وفات



سالم بن ابی‌حفصه سرانجام در زمان امام صادق (علیه‌السّلام) و در سال ۱۳۷ هـ درگذشت.

۴ - آثار



کتاب الحدیث اثر سالم بن ابی‌حفصه می‌باشد.

۵ - مطالعه بیشتر



برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۲۵] دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۸، ص۱۱۷۶۱.


۶ - پانویس


 
۱. طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص۹۲.    
۲. طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص۱۲۴.    
۳. طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص۲۰۹.    
۴. امین، سیدمحسن، اعیان الشیعه، ج۷، ص۱۷۵.    
۵. نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۱۸۸.    
۶. صفی‌الدین خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ج۱، ص۱۳۱.    
۷. ابوزرعه دمشقی، عبدالرحمن بن عمرو، تاریخ ابی‌زرعه دمشقی، ج۱، ص۵۸۸.    
۸. طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفة الرجال، ص۲۳۳.    
۹. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۸، ص۴۳۶.    
۱۰. عسقلانی، احمد بن علی، تقریب التهذیب، ج۱، ص۲۲۶.    
۱۱. حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الاقوال، ص۳۵۵.    
۱۲. طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفة الرجال، ص۲۳۰.    
۱۳. تبریزی، علی، بهجة الآمال، ج۴، ص۳۰۴.
۱۴. ابن‌ابی‌حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۴، ص۱۸۰.    
۱۵. مامقانی، عبدالله، تلخیص مقباس الهدایة، ص۲۶۸.
۱۶. مامقانی، عبدالله، تلخیص مقباس الهدایة، ص۲۶۸.
۱۷. تبریزی، علی، بهجة الآمال، ج۴، ص۳۰۴.
۱۸. تبریزی، علی، بهجة الآمال، ج۴، ص۳۰۴.
۱۹. تبریزی، علی، بهجة الآمال ج۴، ص۳۰۶- ۳۰۷.
۲۰. نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۱۸۸.    
۲۱. طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص۲۰۹.    
۲۲. خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۹، ص۱۵.    
۲۳. آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۳۳۴.    
۲۴. ابن‌سعد بغدادی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۳۳۶.    
۲۵. دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۸، ص۱۱۷۶۱.
۲۶. برقی، احمد بن محمد، رجال البرقی، ص۱۲.    
۲۷. بخاری، اسماعیل بن ابراهیم، التاریخ الکبیر، ج۴، ص۱۱۱.    
۲۸. ابن‌معین بغدادی، یحیی بن معین، تاریخ یحیی بن معین، ج۱، ص۱۲۱.    


۷ - منبع


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۳۵۴، برگرفته از مقاله «ابویونس سالم بن ابی حفصه عجلی».
سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «دروغ پردازان در حوزه حدیث شیعه»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱/۱۷.    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.